Kerkvernieuwing

De secularisatie houdt aan en kerken hebben het moeilijk om mensen aan zich te binden. Met uiteenlopende modellen wordt er gewerkt aan de vitaliteit van de kerk. Er wordt daarbij zowel ingezet op het traditionele, behoudende kerkelijke model, maar ook op een evangelicaal model, dat de kerk wil renoveren. Deze uiteenlopende modellen zijn een reactie op de krimp. Volgens mij is het probleem dat die krimp niet in missionair perspectief wordt gezet, maar wordt bekeken vanuit het gezichtspunt van beheer: hoe houden we de steeds kleinere kerk draaiend, in plaats van hoe kunnen wij de kerk onder de gegeven omstandigheden betekenisvol maken. En dan vervolgens: hoe organiseren wij dat onder de gegeven omstandigheden?

Om verbonden te blijven met de samenleving moet de kerk mijns inziens in de komende jaren vooral omzien naar de naaste en handvaten bieden voor verdieping van het geloof. Het evangelie sluit niet altijd aan bij wat in onze cultuur als logisch geldt. Dat je het beste voor jezelf zorgt door voor anderen te zorgen, bijvoorbeeld, gaat er bij ons niet makkelijk in. Toch zegt Jezus iets anders: dat wie zijn leven wil behouden het zal verliezen en wie zijn leven verliest, het behoudt. Als je dat inziet, verdwijnt je fixatie op jezelf en je eigen welbevinden en kun je je aan de Eeuwige toevertrouwen.

Ik denk dat er nieuwe taal moet komen voor de theologie en liturgie. Vernieuwing van de kerk zou kunnen uitlopen op het ontstaan van allerlei levende spirituele centra, waar mensen elkaar ontmoeten rond de maaltijd, het gesprek met elkaar aangaan over de grote thema’s van onze tijd en zoeken naar verdieping in verschillende liturgische vormen. Centra waar men actief is in de samenleving, door het steunen van de ecologie, van de minderheden en de gemarginaliseerden, zoals de armen en vervolgden.
ds. Gerrit Olsman