Onopgeefbaar

De kerkorde van de PKN spreekt over een ‘onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël’. Een uitdrukking die misverstanden oproept, want het is nooit de bedoeling geweest om van een bijzondere band tussen kerk en staat te spreken. Het gaat om de geloofsverbondenheid; het Jodendom als levende religie, bron en bakermat van het christelijk geloof.

Bij het horen van “Israël”, ook wanneer er uit de Bijbel wordt gelezen, gaan onze gedachten in deze dagen direct richting de moderne staat Israël. Dat is theologisch gezien lastig, omdat het in de Bijbel niet over die staat gaat wanneer dat woord valt. Vanuit ons dagelijks leven en ons geloof is het echter onontkoombaar, temeer omdat veel van wat daar nu gebeurt voor velen een regelrechte aanvechting is voor hun geloof en hun vertrouwen in de politiek en de mensheid.

De joodse bronnen van ons christelijk geloof leren ons iets voor vandaag en morgen: dat de Eeuwige van zijn volk, en via hen van alle mensenkinderen dit verwacht: dat ze recht doen, dat ze trouw zijn aan de Ene en aan elkaar, en dat ze in alle bescheidenheid zijn weg zullen bewandelen. De prangende vraag is daarom: hoe gaan we die roeping invullen met het oog op de actuele situatie in het Heilige Land? Hoe geven wij het volle gewicht aan recht, barmhartigheid en trouw? De Schrift vraagt om gerechtigheid, barmhartigheid en trouw, want dat is het Evangelie van Jezus Messias voor ieder die het horen en aannemen wil. En voor wie het aanneemt, is het tegelijk roeping: doe dit en je zult leven.

Recht, barmhartigheid en trouw zijn echter geen zaken van bescheidenheid, maar van gulheid. Het is geen kwestie van kiezen voor de Palestijnen of voor Israël, of zelfs voor Netanyahu of Hamas, maar van kiezen voor mensenkinderen in nood en verdrukking.

De kernwaarden van het Jodendom, met de geboden en aanwijzingen in de Thora tot recht en gerechtigheid voor juist de kwetsbaren, zijn helder. De profeten in het Eerste Testament treden voortdurend kritisch op als de machthebbers dat uit het oog verliezen. Daarom is het van belang dat we – ook als kerk – solidair zijn met de slachtoffers van hedendaags onrecht en blijven oproepen tot een politiek van verzoening en vrede en recht. Afgelopen zondag zag en hoorde ik op het Museumplein in Amsterdam hoe voor de duizenden demonstranten gerechtigheid en barmhartigheid onopgeefbaar zijn.
ds. Gerrit Olsman